ਹਾਰਨ ਠਾਹ-ਠਾਹ ਵੱਜ ਰਿਹਾ ਐ, ਕੰਨਾ ਦੇ ਪਰਦੇ ਪਾੜਨ ਵਾਲਾ ਰੌਲਾ ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਾਈਕਲਾਂ ਵਾਲੇ, ਠੇਲ੍ਹੇ ਵਾਲੇ ਸਕੂਟਰਾਂ ਵਾਲੇ ਇਸ ਭੀੜ ਵਾਲੇ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿਚ ਦੀ ਲੰਘਣ ਨੂੰ ਇਕ ਦੂਜੇ ਤੋਂ ਕਾਹਲੇ ਪਏ ਹੋਏ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਹਰੇਕ ਨੂੰ  ਕਾਹਲ ਨੇ ਮਾਰਿਆ ਹੋਇਆ। ਇਕ ਪਾਸੇ ਮੀਟ ਦੀਆਂ ਦੁਕਾਨਾਂ ਨੇ। ਬੱਕਰੇ ਕਸਾਈਆਂ ਦੇ ਖੋਖਿਆਂ …

Continue reading “ਪੰਜ ਨਮਾਜ਼ੀ/ ਦਲਜੀਤ ਸਿੰਘ ਸ਼ਾਹੀ”

ਹਾਂ! ਮੈਂ ਇੱਕ ਕਥਾ… ਬਦਲਦੀਆਂ ਤਾਰੀਖ਼ਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਵਕਤ ਬਦਲਦਾ ਰਿਹਾ… ਪਰ ਮੈਂ ਓਥੇ ਦੀ ਓਥੇ… ਮੇਰੇ ਅੰਦਰ ਸਦਾ ਇੱਕ ਖੜੋਤ ਰਹੀ… ਮੇਰੇ ਵਿਚੋਂ ਹਵਾਂਕ ਆਉਂਦੀ ਹੈ… ਜ਼ਖਮ ਰਿਸਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਨੇ ਮੇਰੇ ਧੁਰ ਅੰਦਰ… ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਤੈਅਸ਼ੁਦਾ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਚ ਭਟਕਦੀ ਫਿਰਦੀ ਹਾਂ… ਪਿੱਛਾ ਭਉਂ ਕੇ ਵੇਖਦੀ ਹਾਂ ਤਾਂ ਆਪਣਾ ਕੌੜਾ ਅਤੀਤ ਵੇਖ ਕੇ ਭੈ-ਭੀਤ …

Continue reading “ਕਹਾਣੀ- ‘ਅਨੰਤ ਕਥਾ…’/ ਵਿਸ਼ਵਜੋਤੀ ਧੀਰ”

ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਆਪਣੀ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਦੇ ਮਗਰੋਂ ਸਾਰੇ ਕੰਮ ਛੱਡ-ਛਡਾਅ ਕੇ ਬੜੇ ਆਰਾਮ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਬਤੀਤ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਬਹੁਤਾ ਕਰ ਲਿਆ, ਪੋਤੇ ਪੋਤੀਆਂ ਨੂੰ ਵੇਲੇ-ਕੁਵੇਲੇ ਸਕੂਲ ਛੱਡ ਆਇਆ। ਪੈਨਸ਼ਨਰਜ਼ ਯੂਨੀਅਨ ਜਾਂ ਸਿਟੀਜ਼ਨ ਵੈੱਲਫੇਅਰ ਕੌਂਸਲ  ਦੀਆਂ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਵਿਚ ਜਾ ਆਇਆ। ਲਾਇਬਰੇਰੀ ਜਾ ਆਇਆ। ਉਥੋਂ ਕੋਈ ਕਿਤਾਬ ਕਢਵਾ ਲਿਆਇਆ। ਸਵੇਰੇ ਸ਼ਾਮ ਸੈਰ ਕਰ ਲਈ। ਅਜਿਹੇ ਰੁਝੇਵਿਆਂ …

Continue reading “ਸਤਿਕਾਰਯੋਗ / ਰਿਪੁਦਮਨ ਸਿੰਘ ਰੂਪ”

ਪੰਜ ਕੁ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਮੈਂ ਤੇ ਮੇਰੀ ਪਤਨੀ ਸ਼ਾਮਾਂ ਪੰਜਾਬ ਸਿਖਿਆ ਵਿਭਾਗ ‘ਚੋਂ ਰਿਟਾਇਰ ਹੋ ਗਏ ਸਾਂ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਹੀ ਮੇਰੀ ਨੂੰਹ ਜਸ਼ਨਪ੍ਰੀਤ ਤੇ ਬੇਟਾ ਸਤਿੰਦਰ ਸਾਨੂੰ ਕਹਿੰਦੇ ਰਹੇ ਕਿ ਅਸੀਂ ਹੁਣ ਪਿੰਡ ਛੱਡ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਹੀ ਰਹਿਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦੇਈਏ। ਉਥੇ ਉਹ ਦੋਵੇਂ ਸਰਕਾਰੀ ਨੌਕਰੀ ਕਰਦੇ ਸਨ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜੋੜੇ ਬੱਚੇ …

Continue reading “ਕਹਾਣੀ- ‘ਵਾਇਰਸ’ / ਗੁਰਦਿਆਲ ਦਲਾਲ”

ਵੱਗਾਂ-ਵੇਲ਼ਾ। ਪਰ ਵੱਗ ਕੋਈ ਨਹੀਂ। ਨਾ ਮੱਝਾਂ, ਨਾ ਗਾਂਈਆਂ। ਇੱਕਾ-ਦੁੱਕਾ ਟ੍ਰੈਕਟਰ ਬੇਸ਼ੱਕ ਲੰਘ ਰਹੇ ਸੀ, ਪੱਠੇ-ਦੱਥੇ ਲੈ ਕੇ। ਹਨੇਰੇ ਦੇ ਨਾਲ ਵਾਤਾਵਰਨ ਵਿਚ ਠੰਢ ਵੀ ਉਤਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਸਕੂਲ ਮੂਹਰੇ ਖੜ੍ਹੇ ਸ਼ਿੰਗਾਰਾ ਸਿੰਘ ਦੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਲੱਭ ਰਹੀਆਂ ਸੀ।”ਓ, ਗੱਲ ਸੁਣ! ਕਿਹੜਾ ਓਏ ਤੂੰ?””ਹਾਂ, ਬਾਬਾ ਦੱਸ਼..?””ਬੱਚਾ ਬਾਬੇ ਦਾ! ਚਾਚਾ ਨ੍ਹੀਂ ਕਹਿ ਹੁੰਦਾ? …

Continue reading “ਖ਼ੁਸ਼ਬੂ-ਖ਼ੁਸ਼ਬੂ/ ਕੇਸਰਾ ਰਾਮ”

ਬੀਬੀ ਦੇ ਮੱਠਾ-ਮੱਠਾ ਹੂੰਗਣ ਦੀ ਅਵਾਜ਼ ਸਾਰੀ ਰਾਤ ਮੇਰੇ ਕੰਨਾਂ ‘ਚ ਪੈਂਦੀ ਰਹੀ ਹੈ।  ਹੁਣ ਤੱਕ ਕਈ ਵਾਰੀ ਕੰਧ ਵੱਲ ਪਾਸਾ ਪਰਤ ਕੇ ਤੇ ਕਈ ਵਾਰੀ ਮੂੰਹ ਸਿਰ ਵਲੇਟ ਕੇ ਵੀ ਸੌਣ ਦਾ ਯਤਨ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ ਹਾਂ।  ਕਦੀ-ਕਦੀ ਥੋੜ੍ਹੀ ਜਿਹੀ ਅੱਖ ਲੱਗਦੀ ਵੀ ਸੀ।  ਫਿਰ ਅਬੜਵਾਹੇ ਉੱਠ ਬੈਠਦਾ ਸਾਂ।  ਉੱਪਰ ਲਏ ਲੀੜੇ ਨੂੰ ਪਾਸੇ ਕਰਕੇ …

Continue reading “ਰੁੱਤ ਫਿਰੀ ਵਣ ਕੰਬਿਆ/ ਦੀਪ ਦਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ”

ਕੋਈ ਕਥਾ ਨਹੀਂ, ਕਹਾਣੀ ਨਹੀਂ…ਕਹਾਣੀ ਨਹੀਂ, ਕਹਾਣੀ ਨਹੀਂ…ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਂ, ਜਿਹੜੇ ਵਕਤ ਦੇ ਪੰਨਿਆਂ ‘ਤੇ ਨਹੀਂ ਸਨ…ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਂ, ਜਿਹੜੇ ਵਕਤ ਦੇ ਪੰਨਿਆ ‘ਤੇ ਨਹੀਂ ਹਨ…ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਂ,ਜਿਹੜੇ ਭੱਵਿਖ ਵਿਚ ਹੋਣਗੇ ਹੀ ਹੋਣਗੇ ”ਕੁੱਤੀ ਵਿਹੜਾ’ ਜਾਂ ‘ਕਸਾਈ ਵਿਹੜਾ’ – ਦੋਹੇਂ ਨਾਂ ਇਕੋ ਥਾਂ ਦੇ ਨੇ। ਚਾਹੇ ਕੁੱਤੀ ਵਿਹੜਾ ਕਹਿ ਲਵੋ ਤੇ ਚਾਹੇ ਕਸਾਈ ਵਿਹੜਾ! ਅੰਬਰਸਰ …

Continue reading “‘ਕੁੱਤੀ ਵਿਹੜਾ’/ ਮਨਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਕਾਂਗ”

ਸਾਡੀਆਂ ਤਿੰਨ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਦੇ ਨਾਮ ਹਨ।ਮੇਰਾ ਪੁਤੱਰ ਨਿੰਦਰ ਜਮ੍ਹਾ ਮੇਰੇ ‘ਤੇ ਗਿਆ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਨਵਾਂ-ਨਵਾਂ ਜਵਾਨ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਲੋਕ ਉਸ ਨੂੰ ਮੇਰਾ ਭਰਾ ਸਮਝ ਲੈਂਦੇ ਸਨ। ਨਿੰਦਰ ਦਾ ਬੇਟਾ ਨੈਵੀ ਬਿਲਕੁਲ ਮੇਰੇ ਵਾਂਗ ਤੁਰਦਾ ਹੈ। ਇਕ ਬਾਂਹ ਤੇਜ਼-ਤੇਜ਼ ਮਾਰਦਾ ਜਿਵੇਂ ਕੋਈ ਬੰਦਾ ਮਨ ‘ਤੇ ਬੋਝ ਪਾਈ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਸਿੱਝਣ ਤੁਰਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇ। ਮਿਲਦੀਆਂ-ਜੁਲਦੀਆਂ …

Continue reading “ਜੇ ਅਪਨੀ ਬਿਰਥਾ ਕਹੂੰ / ਬਲਜਿੰਦਰ ਨਸਰਾਲੀ\ ‘ਹੁਣ’ ਦੇ ਨੌਵੇਂ ਅੰਕ ‘ਚੋਂ ਧੰਨਵਾਦ ਸਹਿਤ”

ਇਹ ਖ਼ਤ ਬਜ਼ੁਰਗ ਔਰਤ ਦਾਰਯਾ ਦੇ ਨਾਂ ਮਾਸਕੋ ਤੋਂ ਆਇਆ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਹਾਲੇ ਖ਼ਤ ਦਾ ਜਵਾਬ ਆਉਣ ਦੀ ਉਡੀਕ ਛੱਡੀ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਸਾਰੇ ਗਵਾਂਢੀ ਇਹੀ ਕਹੀ ਜਾ ਰਹੇ ਸਨ :”ਦਾਰਯਾ, ਉਹ ਖ਼ਤ ਨਹੀਂ ਲਿਖਣਗੇ। ਇਸ ਵੇਲੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਤੈਨੂੰ ਖ਼ਤ-ਖ਼ੁਤ ਲਿਖਣ ਦੀ ਜ਼ਰਾ ਜਿੰਨੀ ਵੀ ਫ਼ੁਰਸਤ ਨਹੀਂ ਹੈ।”ਦਾਰਯਾ ਖ਼ੁਦ ਵੀ ਸਮਝਦੀ ਸੀ ਕਿ …

Continue reading “ਵੀਕਤਰ ਤੇਲਪੁਗੋਵ ਦੀਆਂ ‘ਲੈਨਿਨ ਬਾਰੇ ਕਹਾਣੀਆਂ’ ਵਿਚੋਂ ‘ਦਸਤਾਨੇ’ / ਅਨੁਵਾਦ : ਕਮਲ ਦੁਸਾਂਝ”

ਜਦੋਂ ਉਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਮਿਲਿਆ ਸੀ , ਤਾਂ ਉਸ ਦੀ ਸ਼ਾਹ-ਕਾਲੀ, ਛੋਟੀ- ਛੋਟੀ , ਖੁਲ੍ਹੀ ਦਾੜ੍ਹੀ ਵਾਲੇ ਹੰਸੂ-ਹੰਸੂ ਕਰਦੇ ਗੋਲ-ਮਟੋਲ ਚਿਹਰੇ ਦੀ ਮਿਕਨਾਤੀਸੀ ਖਿੱਚ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਧੂਹ ਕੇ ਆਪਣੇ ਬਹੁਤ ਲਾਗੇ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ । ਬਸ ਚਲਾਵੀਆਂ ਜਿਹੀਆਂ ਦੋ-ਇੱਕ ਗੱਲਾਂ ਪਿਛੋਂ ਉਸ ਨੇ ਆਖਿਆ ਸੀ – ਚੰਗਾ ਫਿਰ ਮਿਲਾਂਗੇ ! ਕਾਮਰੇਡ ।“‘ਕਾਮਰੇਡ’ ਸੰਬੋਧਨ ਸੁਣ ਕੇ …

Continue reading “ਉਹ ਵੀ ਕੀ ਕਰਦਾ…!!/ (ਕਹਾਣੀ) ਲਾਲ ਸਿੰਘ”